David Carden, 57 tuổi, là một tài xế xe tải có hơn 30 năm kinh nghiệm. Công việc thường nhật của ông là vận chuyển nhiên liệu từ các bồn chứa đến các trạm xăng. Chất lỏng dễ cháy khiến nghề lái xe của ông trở thành một công việc nguy hiểm, đòi hỏi kỹ năng và sự cẩn trọng. Bù lại, khi mới vào nghề, ông nhận được mức lương và các khoản đãi ngộ tương đối tốt, đủ để nuôi sống gia đình. Dần dần, công việc của ông bắt đầu thay đổi theo chiều hướng xấu đi bởi giờ làm việc kéo dài, đường sá xuống cấp, điều kiện làm việc ngày càng tệ đi, lương và đãi ngộ bị cắt giảm. Năm 2017, ông quyết định nghỉ việc.

Ông Carden đại diện cho một lực lượng lao động vốn bất mãn với những điều kiện làm việc ngặt nghèo đã diễn ra trong nhiều năm nay mà không được quan tâm thỏa đáng. Còn Robert Booth, 50 tuổi, một tài xế lái xe ở Dover-vùng bờ biển phía đông nam nước Anh, cho biết: “Người ta không quan tâm đến những tài xế xe tải cho đến khi mọi thứ trở nên tồi tệ”.

Chính phủ Anh loay hoay giải bài toán nhân lực ngành vận tải. Nguồn: Getty Images

Giờ đây, tình trạng thiếu tài xế xe tải nghiêm trọng khiến các trạm nhiên liệu tê liệt, làm gián đoạn cuộc sống của hàng nghìn người, trở thành một vấn đề gay gắt và cấp bách, tạo hiệu ứng dây chuyền làm đứt gãy chuỗi cung ứng nhiên liệu và thực phẩm, dẫn đến tình trạng khan hiếm hàng hóa, làm đóng cửa hàng loạt trạm xăng và siêu thị trên khắp nước Anh.

Theo Hiệp hội Vận tải đường bộ Anh, nước này hiện đang thiếu khoảng 100.000 tài xế xe tải. Mới đây, Chính phủ Anh đã gửi thư kêu gọi gần 1 triệu người có bằng lái xe tải quay trở lại với công việc vận chuyển hàng hóa, cùng lúc phê duyệt khẩn cấp 5.000 thị thực tạm thời cho các tài xế nước ngoài vào cuối năm nay. Song ông Carden vẫn không có ý định quay lại với nghề. Hiện tại, ông tự lái một chiếc xe van của gia đình đi giao hàng cho siêu thị. “Tại sao tôi phải lái một chiếc xe bồn chứa 44.000 lít xăng có thể phát nổ bất cứ lúc nào, trong khi tôi có thể kiếm được số tiền tương đương một cách nhẹ nhàng hơn khi giao khoai tây chiên cho siêu thị”, ông Carden nói.

Ngành vận tải từ lâu vốn được coi là một mắt xích quan trọng trong cỗ máy vận hành kinh tế của mỗi quốc gia, một phần không thể thiếu trong chuỗi cung ứng hàng hóa. Tuy nhiên, tài xế xe tải từng bị coi là lực lượng lao động có tay nghề thấp, bị trả mức lương bèo bọt, nhiều người trong số họ là người di cư bị phân biệt đối xử.

Một trong những nguyên nhân khác làm sụt giảm lượng tài xế xe tải là những thay đổi về chính sách nhập cư hậu Brexit, khiến nhiều tài xế từ Liên minh châu Âu (EU) không đáp ứng được điều kiện để được tiếp tục sống và làm việc tại Anh. Bên cạnh đó, tác động của đại dịch Covid-19, việc trì hoãn các bài kiểm tra định kỳ, mức thuế tăng... khiến nhiều tài xế buộc phải trở về quê nhà. Một lượng lớn tài xế xe tải đã rời khỏi nước Anh để sang các quốc gia thuộc EU, nơi cũng đang xảy ra tình trạng thiếu tài xế, nhưng có các chế độ đãi ngộ và cơ sở vật chất tốt hơn.

Tại Anh, các bài kiểm tra tay lái ngặt nghèo, chi phí đào tạo lái xe tốn kém, mức lương thấp, điều kiện sinh hoạt tồi tệ... là những yếu tố góp phần tạo nên rào cản khiến ngành vận tải đường bộ này không thu hút được lực lượng lao động trẻ, nhất là phụ nữ. Độ tuổi trung bình của tài xế xe tải ở Anh là 55. Lái xe tải đường dài thường phải nghỉ đêm tại các trạm dừng xe, nhiều nơi đã xuống cấp trầm trọng, thiếu nhà vệ sinh, mất an ninh, thậm chí khó có thể tìm được một bữa ăn tươm tất.

Năm 2021, một khảo sát của Liên đoàn công nhân vận tải châu Âu (ETF) cho thấy: 60% tài xế xe tải thường xuyên phải lái xe trong tình trạng mệt mỏi, một phần ba từng ngủ gật khi lái xe và 57% cho biết họ thường xuyên muốn tấp vào lề để nghỉ ngơi dù không được phép. Và nguyên nhân chính dẫn đến sự mệt mỏi này là điều kiện làm việc khắt khe, giờ làm việc bị kéo dài, khu vực nghỉ ngơi kém chất lượng. Theo ETF, để giải quyết tình trạng thiếu hụt tài xế xe tải khiến đứt gãy chuỗi cung ứng, nước Anh nói riêng và châu Âu nói chung cần phải cải tổ các chính sách đãi ngộ cũng như điều kiện làm việc cho giới tài xế xe tải.
Nguồn: https://www.qdnd.vn/quoc-te/doi-song/tai-xe-xe-tai-mat-xich-quan-trong-cua-chuoi-cung-ung-672992